Urfa'da kazı yapan Alman arkeolog Klaus Schmidt'in bulguları hakkında Smithsonian Enstitüsü'nün dergisinde bir yazı çıktı. Göbekli Tepe mevkiindeki kazıda bulunan oymalı anıt taşların dünyanın en eski idabet yerine ait olduğu düşünülüyor. Kaç yaşında mı? 11.000 yıl. Yani meşhur Stonehenge kalıntılarından 6000 yıl daha eski. Bu bulgunun önemi insanların toplumsal evrimindeki önemli bir dönüm noktasına denk gelmesinden kaynaklanıyor. Eğer kalıntıların tarihlemesi doğru ise, bu ibadet yeri insanların yerleşik yaşama geçtikleri ve bitki ve hayvanları evcilleştiklerini düşündüğümüz tarihten biraz daha erken kurulmuş demek. Bu da genel geçer kabul edilen, insanların önce yerleşik yaşama geçtikleri sonra da bu yeni yaşam biçiminin gereği olarak sosyal organizasyonlarının geliştiği teorisini başaşağı çeviriyor. Bu bulgular, önce sosyal organizasyonun geliştiğini, sonra yerleşik yaşama geçildiğini öneriyor. Bununla uyumlu olarak, kazı yerinde bulunan hayvan kemikleri avcı ve toplayıcı bir yaşam tarzına işaret ediyor.
Gerçekten oldukça heyecan verici bir bulgu. Arkasının geleceği de hemen hemen kesin: daha alanın yalnızca yüzde 5'ini kazabilmişler.
Klasik şikayetimizi de ekleyelim: Türkiye insanın toplumsal ve kültürel evrimi açısından bulunmaz bir zenginlik üzerinde oturuyor, ama bu zenginlik ne okullarda ne de basında kendine yer edinebiliyor (bkz: ingilizleri büyülemek). Ama bu konuyu Mustafa ve Çağlar'a havale ediyoruz.
Bu arada Göbekli Tepe üzerine Wikipedia başlığını okuyabilirsiniz.
(Resim Berthold Steinhilber'e ait, smithsonian.com sitesinden)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder